EDUKACYJNO WYCHOWAWCZA DZIAŁALNOŚĆ KLUBÓW I SEKCJI ZAPAŚNICZYCH W POLSKIM REGIONIE WARMIA I MAZURY (1945 – 1989)

Анотація

Słowa kluczowe: edukacja, zapasy, współpraca, region, Obwód Kaliningradzki.

Streszczenie

Wkrótce po zakończeniu działań wojennych (1945) utworzono w Okręgu Mazurskim pierwsze placówki oświatowe i rozpoczął się proces edukacyjno-wychowawczy. Po przekształceniu okręgu w województwo olsztyńskie przybył na Warmię ppor. Zenon Rydziński i jako oficer-zapaśnik propagował na modnych wówczas festynach i zawodach pokazowych walory uprawianej niegdyś dyscypliny sportowej. Po utworzeniu w Olsztynie Okręgowego Związku Zapaśniczego szkolenie prowadzono także w powstających spontanicznie klubach i sekcjach Ludowych Zespołów Sportowych. Wspomniane stowarzyszenia szczególnie cenną rolę odgrywały w środowiskach wiejskich. Po zgłębieniu podstaw nawiązano współpracę z Obwodem Kaliningradzkim. Wzajemna wymiana doświadczeń skutkowała wzrostem poziomu wyszkolenia sportowego, budowaniu zrębów przyjaźni między obu społecznościami, a wyjazdy zagraniczne stwarzały możliwość bliższego poznania regionów i kultury mieszkającej tam ludności. Ekipy wyjeżdżające za granicę tworzono z najlepszych zawodników, a powołanie w skład drużyny było dla zapaśników jednocześnie wyróżnieniem i nagrodą. W wymianie sportowej uczestniczyła także młodzież uprawiająca sport w szkolnych sekcjach. W treningach brali udział również młodzi Romowie i Ukraińcy i był to wzorcowy przykład integracji społecznej. Wzrastający poziom wyszkolenia skutkował uczestnictwem w turniejach ogólnopolskich, mistrzostwach Polski, a w roku 1978 rozegrano nawet mecz z przebywającą w Polsce drużyną stanu Colorado (USA).

Bibliografia

Archiwum Akt – Archiwum Akt Nowych w Warszawie, Państwowy Urząd Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego. 78, s. 22, Stan urządzeń. [Device status] 78, s. 22.

Archiwum Państwowe, 1951 – Archiwum Państwowe w Olsztynie, Komitet Wojewódzki Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. 1141, Protokół z posiedzenia egzekutywy KW PZPR z maja 1951 roku, k. 141. [Minutes of the executive meeting of the KW PZPR in May 1951], k. 141.

Archiwum Państwowe – Archiwum Państwowe w Olsztynie, Komitet Wojewódzki Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. 1141/2093, k. 80. X lat współpracy Olsztyna z Kaliningradem. [10 years of cooperation between Olsztyn and Kaliningrad], k. 80. [Poland].

Archiwum Państwowe, 1972-1973 – Archiwum Państwowe w Olsztynie, Komitet Wojewódzki Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. 1141/2101, Sprawozdanie z międzywojewódzkiej współpracy partyjnej z krajami socjalistycznymi w latach 1972–1973,  k. 14. [Report on interregional party cooperation with socialist countries in 1972–1973], k. 14. [Poland].

Archiwum Państwowe, 1960 – Archiwum Państwowe w Olsztynie, Komitet Wojewódzki Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. 1141/2087, k. 10. Plan sportowych kontaktów przygranicznych Olsztyn – Kaliningrad na rok 1960. [The plan of sports contacts on the Olsztyn - Kaliningrad border for 1960],  k. 10. [Poland].

Archiwum Państwowe, 1963 – Archiwum Państwowe w Olsztynie, Komitet Wojewódzki Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. 1141/2090, k. 1. Terminarz delegacji Olsztyn – Kaliningrad 1963. [Timetable of the Olsztyn - Kaliningrad delegation 1963], k. 1. [Poland].

Borejsza, 1964 – Czesław Borejsza. Władysław Pytlasiński i jego trening zapaśniczy. Warszawa 1964. 64 s. [Władysław Pytlasiński and his wrestling training]. Warszawa 1964. 64 s. [Poland].

Chełmecki, Głaz, Lipski, 2012 – Chełmecki Jerzy, Głaz Andrzej, Lipski Jerzy.  Historia Polskich zapasów 1922 – 2012. Warszawa 2012. 345 s. [History of Polish stocks 1922 – 2012]. Warszawa 2012. 345 s. [Poland].

Dmowski, 1981 – Dmowski Zygmunt. I ty zostaniesz olimpijczykiem. Warszawa 1981. 80 s. [And you will become an Olympian]. Warszawa 1981. 80 s. [Poland].

Dmowski, Skubis, 1976 – Dmowski Zygmunt, Skubis Jacek. Zapasy judo. Warszawa 1976. 133 s. [Judo wrestling]. Warszawa 1976. 133 s. [Poland].

Tracewski, 1979 – Tracewski Janusz. Zapasy dla ciebie. Warszawa 1979. 18 s. [Stocks for you]. Warszawa 1979. 18 s. [Poland].

Filipkowski, 1979 – Filipkowski Tadeusz. Węzłowe problemy oświaty województwa olsztyńskiego po1945r. [Key problems of education in the Olsztyn voivodeship after 1945]. W: Zeszyt Pedagogiczny. 50 lat szkolnictwa polskiego na Warmii i Mazurach. Olsztyn 1979. S. 97– 128. [Poland].

Gąsiorowski, 2005 – Gąsiorowski Andrzej. Podróże historyczne i krajoznawcze na pograniczu pruskim 1466 – 1939. Olsztyn 2005. 379  s. [Historical and sightseeing trips in the Prussian borderland 1466 – 1939]. Olsztyn 2005. 379 s.[Poland].

Godlewski, 1987 – Godlewski Piotr. Mini-zapasy. [Mini-stocks]. W: Wychowanie Fizyczne i Higiena Szkolna 1987, Nr 8. Warszawa  1987. S. 5 – 12.

Godlewski, 1987 – Godlewski Piotr. Rozwój organizacyjny sportu zapaśniczego w pierwszych latach Polski Ludowej. [Organizational development of wrestling sport in the first years of People's Poland]. W: Monografia AWF, Poznań,  1987, Nr 235. S. 233–242.

Godlewski, 1987 – Godlewski Piotr. Aktualne problemy badań w zapasach, Warszawa 1987. 59 s. [Current research problems in stocks]. Warszawa 1987. 59 s. [Poland].

Godlewski, 1988 – Godlewski Piotr. Zarys dziejów polskiego zapaśnictwa profesjonalnego. Gorzów Wielkopolski 1988. 64 s. [An outline of the history of Polish professional wrestling]. Gorzów Wielkopolski 1988. 64 s. [Poland].

Gross, 2011 – Gross Radosław. Powszechna Organizacja „Służba Polsce” w województwie olsztyńskim w latach 1948 – 1955. Olsztyn 2011. 384 s. [The General Organization "Służba Polsce" in the Olsztyn voivodship in the years 1948 – 1955]. Olsztyn 2011. 384 s. [Poland].

Górniewicz, 2008 – Górniewicz Józef. Teoria wychowania. Olsztyn 2008. 187 s. [The theory of education]. Olsztyn 2008. 187 s. [Poland].

Jaroszewski, Połaniecka, 2019 – Jaroszewski Julian, Połaniecka Agnieszka. Sukcesy sportowe zapaśników z terenu województwa łódzkiego w latach 1945 – 1990. [Sports successes of wrestlers from the Łódź Province in 1945 – 1990]. W: Sport i Turystyka. Środkowoeuropejskie Czasopismo Naukowe 2019, t. 2, Nr 3. Częstochowa 2019. S. 71– 93. 

Księga Pamiątkowa – Księga Pamiątkowa Ludowego Klubu Sportowego „Agrokompleks” Kętrzyn. [Memorial Book of the People's Sports Club "Agrokompleks". Kętrzyn]. 52 s. [Poland].

 Masztaler, Walichnowski, 1999 – Masztaler Jan, Walichnowski Feliks. Wokół stadionu Leśnego. [Around the Leśny Stadium.]. Olsztyn 1999, 38 s. [Poland].

Mistrzostwa w zapasach, 1971 – Mistrzostwa w zapasach. [Wrestling Championship]. W: Gazeta Olsztyńska 1971, Nr 33. S.  4. [Poland].

Nowocień, 2013 – Nowocień Jerzy. Studium o pedagogice kultury fizycznej. Warszawa 2013. 248 s. [A study on the pedagogy of physical culture]. Warszawa 2013. 248 s. [Poland].

Nowakowski, Grotkowski, 1955 – Nowakowski Witold, Grotkowski Józef. Zapasy klasyczne, Warszawa 1955. 90 s. [Classic stocks]. Warszawa 1955. 90 s. [Poland].

Nowe związki, 1965 – Nowe związki. [New relationships]. W: Głos Olsztyński 1965, Nr 209. S. 6. [Poland].

 Piłkarze Warmii, 1956 – Piłkarze Warmii i Piszczewiko inaugurują przyjacielskie kontakty Olsztyna i Kaliningradu. [The players of Warmia and Piszczewiko inaugurate friendly contacts between Olsztyn and Kaliningrad]. W: Głos Olsztyńsk 1956, Nr 218. S. 5. [Poland].

Remis na olsztyńskim, 1956 – Remis na olsztyńskim ringu Kalioningrad – Olsztynianka 10:10. [Draw in the Olsztyn ring Kalioningrad - Olsztynianka 10:10]. W: Głos Olsztyński 1956, Nr 228. S.  4. [Poland].

Szypulski, 1991 – Szypulski Edward. Działalność sekcji zapaśniczych na terenie województwa olsztyńskiego w latach 1957 – 1990. Gorzów Wielkopolski 1991. S. 36. [Activity of wrestling sections in the Olsztyn voivodeship in 1957 – 1990]. Gorzów Wielkopolski 1991. S. 36.

Tracewski, 2010 – Tracewski Janusz. Zapasy. W drodze do mistrzostwa, Warszawa 2010. 153 s. [Wrestling. On the way to the championship]. Warszawa 2010. 153 s. [Poland].

Tracewski, 2017 – Tracewski Janusz. Polska szkoła zapasów, Warszawa 2017. 128 s. [Polish school of wrestling]. Warszawa 2017. 128 s. [Poland].

Trzeba pokochać sport, 1975 – Trzeba pokochać sport. [You have to love sport ]. W: Wiadomości Sportowe  1975, Nr 48. S 4. [Poland].

Turniej piłkarski, 1965 – Turniej piłkarski w Braniewie. [Football tournament in Braniewo]. W: Głos Olsztyński 1965, Nr 159. S. 6. [Poland].

Turniej zapaśniczy, 1980 – Turniej zapaśniczy z udziałem reprezentacji Kaliningradu. [Wrestling tournament with the participation of the Kaliningrad national team]. W: Agrokompleks 1980, Nr 20-21. S. 8. [Poland].

Urniaż, 2000 – Urniaż Jerzy. Sport na Warmii i Mazurach w latach 1945 – 1975. Olsztyn 2000. 270 s. [Sport in Warmia and Mazury in the years 1945 – 1975]. Olsztyn 2000. 270 s. [Poland].

Urniaż, 2008 – Urniaż Jerzy. Współpraca sportowa w regionach warmińsko-mazurskim i kaliningradzkim w latach 1956 – 2006. Olsztyn 2008. 285 s. [Sports cooperation in the Warmian-Masurian and Kaliningrad regions in the years 1956 – 2006]. Olsztyn 2008. 285 s. [Poland].

Wójcik, Boraczyński, 2015 – Wójcik Zbigniew, Boraczyński Tomasz. Kultura fizyczna mniejszości polskiej w Prusach Wschodnich. [ Physical culture of the Polish minority in East Prussia]. W: Rozprawy Naukowe 2015, Nr 50. Wrocław 2015. S 16 – 23. [Poland].

Zapasy, 1972 – Zapasy. Olsztyniak B. Andryszczyk – mistrzem Polski. [Inventories. Olsztyniak B. Andryszczyk - the champion of Poland]. W: Głos Olsztyński 1972, Nr 50. S. 4. [Poland].